აკაკი წერეთელი, სპარსელი ქალის ”იავნანა”

 (ეძღვნება ჩვენს მეზობელს თათრის ქალებს)


დღესა სცვლის ღამე, ღამეს _ დღე,
ბნელეთს მზის სხივი ნათელი,
ზაფხულს ზამთარი და ზამთარს _
გაზაფხულისა დამცველი;
სიკვდილს _ სიცოცხლე, სიცოცხლეს _
კვალად სიკვდილი გამქვრელი...

არ იქმნა, ჩემი ვარსკვლავი
ვეღარ გამოჩნდა ცაზედა,
უბედოს ბედის მწერლისგან
ცა არა მხურავს თავზედა,
თითქოს მონად ვარ შობილი
მსოფლიოს მთას და ბარზედა!

ერთად შენ მყევხარ ნუგეშად,
ნაჭერო ჩემის გულისა,
მონა-დედისგან შობილო,
გზა-ხიდად სიყვარულისა;
შენც ნუ დამტოვებ და გქონდეს,
ცნობა რამ სიბრალულისა!

ნანინა, ნანა! პატარავ,
ჯერ ყრუ-მუნჯი ხარ მძინარე,
არ იცი ჩვენი დუხჭირი
ცხოვრება _ ავად მდინარე;
არ იცი შენსა მშობელსა,
მამა რარიგ ჰყავს მცინარე!..

მე გშობე, უნდა გაგზარდო, _
ყურში გაწვეთებ ამასა:
არ იყო მხეცი ნადირი _
არ დაემზგავსო მამასა:
მეც მიცან ადამიანად,
არ გნუკავ მხოლოდ ჭამასა.

ცხოვრება წარმავალია,
მე კი ისევე ისა ვარ,
პირ ახვეული, ”ჭკვა-მოკლე”,
თითქო პირუტყვი ”ძროხა ვარ”...
ყოველგან გამორჩეული,
აჩრდილის მზგავსად დავდივარ!..

ნანაო, ნანა პატარავ,
ჯერ თუმც მუნჯი ხარ, მღიმარე,
გამოიზრდები, გაიცან
ჩვენი ცხოვრების მდინარე,
იკითხე, როდემდის ვიყვნეთ
ბნელ-უკუმეთში მძინარე!..

ერთ კერძ ყმა, იქით ბატონი;
მჩაგვრელი, _ იქით ჩაგრული,
ენას რო ძალით გვგლეჯავენ,
თვით ენა _ პირით დართული,
იკითხე: ისე რამა გვქნა
ცხოვრების შიგან ჩართული!..

მე ჰარამხანა მარგუნეს,
მომიკლეს გული მდომისა,
მონა ვარ მამიშენისა,
ჟინი აქვს გამორჩომისა.
აზრ-გუნებას კი მიყალბებს
რცხვენის გვერდს ჩემი დგომისა.

ჩადრში ვარ გამოხვეული,
ყველასგან გარიდებული,
ლოგინის მსხვერპლი... მშრომელი
ძროხასთან დაბადებული.
ღვთისა ქმნილება, სწორისგან
უმართლოდ დაბადებული!

ნანა, ნანინა პატარავ,
იცან რათა ვარ მწუხარე
ძუძუს გაწოვებ, იზარდე,
გახდი მშობელის მომხმარე
ქალ-ვაჟის გასასწორებლად
ხმა შემოსძახე მქუხარე!

1908 წ.